ZHC geeft samen met Erfgoed Brabant en de Historische Vereniging Brabant het Noordbrabants Historisch Jaarboek (NHJ) uit. Het NHJ is hét platform voor wetenschappelijke publicaties over de geschiedenis van Brabant. Daarbij denken we in het bijzonder aan Noord-Brabant, maar daarnaast ook aan gebieden daarbuiten die ooit tot het hertogdom Brabant behoorden. Het jaarboek bevat artikelen over de Brabantse geschiedenis met een brede diversiteit aan tijdvakken en domeinen zoals economische geschiedenis, sociale geschiedenis, kerkgeschiedenis en militaire geschiedenis. Elk jaar is er verder een kroniek met besprekingen van recent verschenen boeken.
Naast auteurs die aan universiteiten verbonden zijn, kunnen ook andere professionals, bevlogen liefhebbers en studenten artikelen insturen. Richtlijnen voor auteurs kunt u aanvragen bij de redactie redactie@stichtingzhc.nl.
Vanaf 2024 is het tijdschrift peer reviewed. De procedure vindt u hier.
Redactie
Het jaarboek heeft een eigen redactie. Die bestaat uit:
prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld, voorzitter
Jan Brouwers MA, redactiesecretaris
mr. Erik-Jan Broers
dr. Charles Caspers
drs. Florian Daemen
prof. dr. Dave De ruysscher
dr. Klaasje Douma
dr. Rogier van Kooten
dr. Karel Leenders
drs. Lauran Toorians
dr. Mark Vermeer
Scriptieprijs Brabantse geschiedenis
De redactie van het NHJ is tevens de jury voor de Scriptieprijs Brabantse geschiedenis. Erfgoed Brabant, de Historische Vereniging Brabant en ZHC reiken deze prijs een keer in de twee jaar uit aan de schrijver van de beste masterscriptie over de geschiedenis van Brabant uit de voorgaande jaren. Zo willen we de wetenschappelijke beoefening van de Brabantse geschiedenis aan de Nederlandse en Belgische universiteiten en hogescholen bevorderen en jonge onderzoekers op dit terrein aanmoedigen. De winnaar ontvangt een geldprijs en mag de bekroonde scriptie omwerken tot een artikel voor het NHJ.
Jaargangen NHJ
Jaarboeken zijn te bestellen via info@stichtingzhc.nl
De edities van 2021, 2022 en 2023 zijn ook open access digitaal beschikbaar via Open Journals. Klik daarvoor op kop van de jaargang.
Jaargang 40, 2023
Janka Borgo, De gemeynt van Erp tussen 1300 en 1832
Charles de Mooij, Vaders trots, Bergens glorie. Een meisjesportret door Davidt Finson, Bergen op Zoom 1632
Annemarie van Lith-Drooglever Fortuijn, De armenzorg in het Land van Ravenstein in de achttiende eeuw
Harry de Wit, Een Eindhovenaar in het leger van Napoleon
Felix Bosch, ‘Steeds op de bres, waar het zijn Brabant geldt’ De lokale vertegenwoordiging van jhr. A.F.O. van Sasse van Ysselt (1852-1939)
Ton de Jong, Het vuile werk werd niet bestraft. Het optreden van de Grüne Politie in Noord-Brabant, 1940-1944
Kroniek
Jaargang 39, 2022
Mario Damen, De lijst als kaart. Stad en territorium in laatmiddeleeuws Brabant
Arend Elias Oostindiër, Daar stat van Antwerpen shoot af waar. Constructies en interpretaties van het markgraafschap Antwerpen als juridische ruimte in de veertiende en vijftiende eeuw
Sergio Boffa, Le rôle des fortifications dans la défense du Roman Pays de Brabant vers 1200
Éloïse Adde, Les villes de Brabant, vectrices de l’idée nationale?
Chloé Deligne & Claire Billen, Dévotion et politique. Le ‘plan’ de Bruxelles dessiné par Gilles Van der Hecken (vers 1535)
Colin Dupont, Le Brabant en perspective royale. Le duché dans l’atlas de Jacques de Deventer (XVIe siècle)
Rombert Stapel, Middeleeuws Brabant online
Christian Vandermotten, Conclusions
Kroniek
Met samenvattingen van de artikelen in het Engels, Nederlands en Frans.
Jaargang 38, 2021
Lena Walschap, Den Wijnghaert Soo Bevrosen. Methodische bedenkingen bij de beoefening van klimaatgeschiedenis aan de hand van de Leuvense wijnteelt tijdens de kleine ijstijd
Charles Caspers, In alles de Liefde. Twee eeuwen Zusters van de Choorstraat (1820-2020)
Henk van Mierlo, Vallen en opstaan. De Noord-Brabantse sigarenindustrie in het tweede kwart van de twintigste eeuw
Sven van den Moosdijk, Noord-Brabant: verzet en repressie in nationale context
Jack Didden, Orde scheppen in chaos. Waarom de bevrijding van Noord-Brabant zo lang duurde
Jaargang 37, 2020
Hans Witmer, Het verborgen verleden van ’s-Hertogenbosch. Een ontwikkelingsmodel van de stad van 1170 tot 1400 (deel 2)
’s-Hertogenbosch vanaf 1170 tot 1400 – discussiedossier
Peter Alexander Kerkhof, Saer, Saert: een Zuid-Nederlandse veldnaam van onzekere oorsprong
Rectificatie bij Wim Cöp, NHJ 2019
Jan Sanders, De strafrechtspraak door officiaal en bisschop van ’s-Hertogenbosch, 1559-1631
Gerard van Gurp, Godsdienstvrede in Eindhoven en de vrijheid van de ambachtsgilden
Judith Geudens, ‘Laten wij vereenigd blijven onder den scepter van Nassau’ Een vergelijkend onderzoek naar de visies van Noord-Brabantse kranten en kranten uit andere Noord-Nederlandse provincies op de Belgische Opstand, 1830-1832
Christ van den Besselaar, De pioniersfase van Omroep Brabant. Van experiment naar volwassen mediabedrijf
Jaargang 36, 2019
Hans Witmer, Het verborgen verleden van ’s-Hertogenbosch. Een ontwikkelingsmodel van de stad van 1170 tot 1400 (deel 1)
Minne de Boodt, ‘Hoemen een stat of lantscap regieren sal’: stadsliteratuur als een politiek instrument voor verandering in het veertiende-eeuwse hertogdom Brabant
Wim Cöp, Het patronaatsrecht en het pastoorsbeneficie van de parochiekerk Erp van de veertiende tot de zeventiende eeuw
Theo Beckers, ‘De gemakkelijkste weg naar de hemel’ Het Brabants katholiek offensief in de Verenigde Staten. De missie onder de Native Americans (1835-1865)
Robin Boeks, Lou Tellegens self-fashioning: Brabantse romantische held in Hollywood?
Arnoud-Jan Bijsterveld & Moniek Hover (m.m.v. Femke Klein), Van Crossroads naar Brabant Remembers. 75 Personal life changing war stories en de zoektocht naar zorgvuldigheid
Jaargang 35, 2018
Guido Marnef (m.m.v. Erik Aerts), Van ambachten tot corporatisme in de Brabantse steden (middeleeuwen-twintigste eeuw). Ter inleiding.
Bert De Munck & Jelle Haemers, Het politiek zelfbewustzijn van ambachtslieden in Brabant: een langetermijnperspectief (dertiende-achttiende eeuw)
Hadewijch Masure, Ambachtssolidariteit in Brabantse steden (1250-1600)
Thibault Jacobs, Des “gens de métier” à la tête d’un hôpital. Enjeux de la fondation et de la gestion hospitalière à Bruxelles et Malines au XIVe siècle
Florian Daemen, De welvaart en sociale achtergrond van de Leuvense brouwers (1600-1713)
Wies van Leeuwen, Kerkelijke kunstateliers en corporatisme in de negentiende eeuw
Brecht Dewilde & Florian Daemen, Denkarbeid. Reflecteren en schrijven over de ambachten in België (negentiende en twintigste eeuw)
Dirk Luyten, De historische ambachten en het corporatismedebat in België van de jaren 1930-1940
Hans Schippers (m.m.v. Arnoud-Jan Bijsterveld), Noord-Brabant en het corporatisme: romantische droom en realiteit in de lange twintigste eeuw
Jaargang 34, 2017
Horst van Cuyck (†) & Véronique Lambert, Jan I van Cuijk(†1308). Topdiplomaat in een woelige tijd
Mark Vermeer, Pragmatische geletterdheid in de middeleeuwse Meierij. De dorpssecretarie van Oisterwijk tot 1550
Jan Sanders, Het kapittel van Sint-Jan in ’s-Hertogenbosch en zijn rechten als pastoor, 1412-1559
Wim Cöp, Het proces en de vrijlating van Michael Ophovius. De aanslag op Heusden in 1623 nogmaals tegen het licht gehouden
Rosanne Franken, Storm over Eersel in 1708
Tine Faassen, Gedecoreerde overkappingen en wintertuinen in Antwerpse burger- en herenwoningen, 1860-1930
Jaargang 33, 2016
Martien van Asseldonk & Karel Leenders, ‘Die mate van den lande ende beemden’. De ontwikkeling van de oppervlaktematen in de Meierij van ’s-Hertogenbosch
Bram Vannieuwenhuyze, De Hoogstraat in de laatmiddeleeuwse Brabantse steden. Enkele beschouwingen over stadstopografische overeenkomsten en verschillen
Jan Sanders, Verkloostering in het vijftiende-eeuwse ’s-Hertogenbosch
Erik-Jan Broers, Strafprocessen tegen een dood lichaam. Juridische procedures wegens zelfdoding in de zeventiende en achttiende eeuw
Klaasje Douma, ‘Schep immer nieuwe vreugd, vriendschap, gezelligheid’. Over Brabantse adel, ‘herengezelschappen’ en regionale identiteit
Thunnis van Oort, ‘Stel je voor zeg! Meisjes, jongens, zoo maar zittend zij aan zij!’ Katholieken, gender en sociale klasse in de Paleis Bioscoop te Rucphen (1929)
Beatrix Jacobs & Erik-Jan Broers, Ter herinnering aan prof. mr. J.P.A. (Jos) Coopmans (1925-2016)
Arnoud-Jan Bijsterveld & Monique Groot m.m.v. Christian Curré, Verslag congres Waardevol! Culturele duurzaamheid en regionaal erfgoedbeleid (’s- Hertogenbosch, 3 maart 2016)
Astrid de Beer & Arnoud-Jan Bijsterveld, Verslag symposium Omdat we weten van hun lot. Onderzoek naar Joden in Noord-Brabant 1930-1945 (Tilburg, 21 april 2016)
Kitty de Leeuw, Voor de eerste keer: uitreiking tweejaarlijkse Scriptieprijs Brabantse Geschiedenis
Jaargang 32, 2015
Eric Bousmar & Arnoud-Jan Bijsterveld, Inleiding / Avant propos
Sergio Boffa, L’abbaye et la naissance d’une ville : Le cas de Nivelles des origines à la fin du XIIe siècle
Frédéric Chantinne, De la villa au burgus (VII-XIe Ie siecles) : questions à partir des recherches archéologiques sur Nivelles et son abbaye
David Guilardian, De inplanting van hospitalen (gast huizen/ziekenhuizen) met klooster in het hertogdom Brabant en in het bijzonder in Brussel (XVIIe-XXIe eeuw)
Dagmar Germonprez, De Recette Générale en de restauratie van het Brabantse katholieke landschap onder de Aartshertogen Albrecht en Isabella
Claude Bruneel, Hors du temps et dans le siècle : le couvent dans les villes du Brabant Méridional (XVIIIe-XXe siècles)
Thomas Coomans, De geseculariseerde kloosters in Brussel en Antwerpen: factoren van stedelijke transformatie aan het begin van de negentiende eeuw
Stefan Van Lani, Een nieuwe toekomst voor een eeuwenoude erfgoedsite: de restauratie en herbestemming van de norbertijnenabdij van Park-Heverlee / Leuven
Wies van Leeuwen, Kloosters in Brabant op weg naar de eenentwintigste eeuw
Marcel Musch, Monumentale veranderingen. De verhouding tussen geschiedschrijving, erfgoedbeleid en ontwerp
Eric Bousmar, Entre passé et présence. Les abbayes, chapitres et couvents dans les villes Brabançonnes, des fonctions d’origine a la réaffectation contemporaine. Conclusions / Tussen verleden tijd en heden. De Brabantse abdijen, kapittels en kloosters in de steden: van oorspronkelijke functies tot herbestemming. Slotbeschouwing
Jaargang 31, 2014
Arnoud-Jan Bijsterveld, In memoriam dr. Louis Pirenne
Karel Leenders, De Duizelse Elzenbroeken. Landschapsgeschiedenis van een beemd die akker werd
Ron Fierst van Wijnandsbergen, Het functioneren van de stedelijke armeninstellingen in de Graafse samenleving in de periode 1537-1543
Dennis de Kool, Jan Claudius de Cock (1667-1735): ‘een treflyk oud meester in de kunst’?
Daniëlle Waarma, ‘Regt doende in den naam en van weegens het Bataafsche volk’. Het strafrecht en de strafrechtspraak gedurende de Bataafs-Franse tijd in Brabant
Jopie de Haan-Burghoorn, Never the twain shall meet? Over de onevenredige verdeling van ambten tussen katholieken en protestanten in Noord-Brabant aan het begin van de negentiende eeuw
Theo Manders, De armenzorg in Asten in de eerste helft van de negentiende eeuw gezien vanuit een nationaal en Noord-Brabants perspectief
Jan van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. ‘Is dit nou de selectie?’
Jaargang 30, 2013
M. van Asseldonk, De laatmiddeleeuwse transitie en de oorsprong van gemeintes en heerlijke rechten op de wildernis in de Meierij van’s-Hertogenbosch
F. Goris, Hendrik de Coster uit Oisterwijk (Oisterwijk circa 1400 – Brussel 1446), medicorum minimus?
M. Verweij, Henricus Custodis de Oesterwijck en zijn Lof van Brabant. Tekst en vertaling
P. Martens, Visserij aan Brabantse grenzen
E.-J. Broers, Rabauwen, vagebonden en andere ledige personen. Strafrechtelijke vervolging van criminele gezelschappen in de zeventiende en achttiende eeuw
F. van den Heuvel, Tussenpersoon, handhaver en initiator. Mr. Arthur EJ. baron van Voorst tot Voorst, commissaris van de koningin in Noord-Brabant 1894-1928
Jaargang 29, 2012
R. van Uytven, Het Charter en de Raad van Kortenberg herdacht
M. Damen, Convocatie en representatie. De Staten van Brabant in de late middeleeuwen
R. Stein, 74 Woorden die het verschil maken. Over de ontwikkeling van het Brabantse recht van weerstand
D. De ruysscher, Lobbyen, vleien en herinneren: vergeefs onderhandelen om privileges bij de Blijde Inkomst van Filips in Antwerpen (1549)
M. Eekhout, Katholieke en protestantse herinneringscultuur in ‘s-Hertogenbosch: 1579 en 1585
B. Dewilde, In de ban van Hertog Jan. Schuttersgilde en kleinhandelsrevolutie in Leuven, zeventiende en achttiende eeuw
B. Deseure, ‘Etre libre de nom et esclave de fait’. De Brabantse consituties tijdens de Franse periode (Zuidelijke Nederlanden)
E. Bousmar, ‘Ende want van onzer stadt van Nivele vergheten was daer inne’. Nivelles, le Brabant wallon et la charte de Cortenberg: une présence ténue dans la mémoire et dans les faits?
Chr. Vandendriessche & H. Vannoppen, Het Charter van Kortenberg ( 1312 – 2012) (stripverhaal)
J. van Oudheusden, Herinneringscultuur in enkele Noord-Brabantse steden in de negentiende en twintigste eeuw
K. de Leeuw & A.J.A. Bijsterveld, In memoriam Leo Adriaenssen. (Amsterdam 21 juli 1945 – 20 april 2012)
L.F.W. Adriaenssen, Waarom Wommelgem verwoest moest worden
Jaargang 28, 2011
Karel Leenders, Vier generaties dorpen in het Brabantse zand
Rien van den Brand & Karel Leenders, Neerloon in de ban. Beheer en beheersproblemen van Xantens bezit in een klein dorp aan de Maas in de late Middeleeuwen
Ton Kappelhof, Beleid met betrekking tot de volksgezondheid in de Meierij van ‘s-Hertogenbosch in de achttiende eeuw
Bert Mattijs, Glasramen in de Sint-Gummaruskerk van Lier. Vijf eeuwen grandeur, een verhaal over schenkers en opdrachtgevers
Joost van Hest, Xavier Smits en de Rozenkransramen van de firma Nicolas in de Heikese kerk in Tilburg. Kerkramen als uiting van devotie en sociale positie in het eerste kwart van de twintigste eeuw
Mirjam Lambermon, Loyaliteit aan het katholieke geloof bij twee studenten vlak na de Tweede Wereldoorlog
Jaargang 27, 2010
Martien van Asseldonk, Bergeijk in de late middeleeuwen. Aspecten van heerlijk gezag en het ontstaan van grenzen
Sonja Deschrijver, 1595: Het jaar van de heks. Toverijvervolgingen in Peelland
Lambert van den Heuvel & Charles Caspers, De bekering van Dirck Hoex en zijn vijf zussen tot de Nederduits Gereformeerde Kerk, Berghem Nistelrode 1750-1754
Jacques Baartmans, Stephanus Hanewinckel, een verlichte literator?
Theo Clemens, Hanewinckels Reizen en de relatie tussen gereformeerden en katholieken in oostelijk Noord Brabant direct na de Omwenteling van 1795
Joost Rosendaal, Hanewinckel en de Bataafse Omwenteling
Anton van de Sande, Antipapisme en cultureel natiebesef rond 1800
Jaargang 26, 2009
Guido Marnef, Mobiliteit en integratie. De Brabantse steden en migratie – ter inleiding
Jan De Meester, Informatiestromen en kettingmigratie in de migratiebewegingen naar het zestiende-eeuwse Antwerpen
Leo Adriaenssen, Afstoten en aantrekken. Migratiestromen uit stad en meierij van Den Bosch tijdens de Opstand
Elke Ortmanns, Van de Hoogstraat tot Onder den Toren. De ruimtelijke spreiding van immigrant-kleinhandelaars in Mechelen omstreeks 1796
Anne Winter, Migratiebeleid en economische verandering. Nieuwkomers en armenzorg in Antwerpen, 1750-1900
Sandra Fratini, Les Luxembourgeoises á Bruxelles dans l’entre-deux-guerres
Annelore Brantegem, Een gemeenschap in transformatie. Enkele implicaties van de sociale emancipatie van de joodse minderheid te Brussel, 1795-1830
Bart Wallet, Brabantse joden tussen Oranje en ‘le peuple belge’. Migratie en de joodse gemeenschappen in Brabant, 1815-1839
Jean-Philippe Schreiber, L’immigration juive á Bruxelles au XIXe siècle. Le cas du quartier de Cureghem
Veerle Vanden Daele, Van migrantengroep tot religieuze minderheid. Joden in Antwerpen in de twintigste eeuw
Jaargang 25, 2008
Geertrui Van Synghel, De stedelijke secretarie van ‘s-Hertogenbosch tot circa 1450
Bart Ballaux & Bruno Blondé, In het spoor van wagenlieden en karrenmannen. De Brabantse lokale transportmarkt in de vijftiende en zestiende eeuw
Tim Bisschops, Van papieren ideaal tot gebouwde werkelijkheid. De informatieve waarde van kadastrale data bij onderzoek naar de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk in fin-de-siècle Antwerpen (1875-1908)
Jos Veldhoven, De Keurraad voor Roomsche Jeugdlectuur: exponent van verzuiling
Jaargang 24, 2007
Adriaan M. J. de Kraker & Sjoerd J. Kluiving, Verdronken landschap voor het voetlicht. Onderzoek naar de locatie en specifieke kenmerken van verdronken nederzettingen en structuren van West-Brabant voor 1600
Jord Hanus, Publiek krediet, privaat kapitaal. Bossche stadsfinanciën en stedelijke rentemarkten op de drempel van de nieuwe tijden (vroege zestiende eeuw)
Leo Adriaenssen, De brabantisering van Haarlem in 1579-1609
Dave de Ruysscher, Tussen centraal en eigen beheer. Wegen- en rivierbeleid in de heerlijkheid Mechelen (vijftiende tot achttiende eeuw)
Joks Janssen & Hans de Kuyper, Van integratie naar identificatie. Leefbaarheid van kleine kernen in Noord-Brabant (1945-2005)
Jaargang 22-23, 2005-2006
Paul Luykx, Naar een andere kijk op katholieke verzuiling
Thomas von der Dunk, ‘Eminente persoonlijkheden zijn gelukkig in den loop van 1908 niet aan de Nederlandsche Bouwkunst ontvallen’. De prijzige koepelkerken van Carl Weber (1820-1908) in Noord-Brabant.
Jan Huige, Over godsvruchtige West-Brabantse herders en hun kudde
Angelo Somers & Frans van Poppel, Priesters en het veranderend kindertal van de Brabantse katholieken, 1940-1970. Een onderzoek naar de beleving van de priesterlijke rol
Kitty de Leeuw, Zondaressen in mouwloze japonnen. De strijd binnen de rooms-katholieke kerk tegen onzedelijke vrouwenkleding en de reacties daarop in Nederland, 1900-1960
Marjet Derks, Stemmen met de voeten. Eigenzinnigheid in de Katholieke Arbeidersvrouwenbeweging
Cecile van Eijden-Andriessen, ‘Wij fiere, vrije, roomsche meisjes’. Gehoorzaamheid en eigenzinnigheid hand in hand. De geschiedenis van het Sint Theresia Lyceum voor meisjes te Tilburg van 1926 tot 1968
Martien van Asseldonk. De tol van Venloon en het gezag in de regio Drunen – Dongen omstreeks 1230
Dick de Boer & Maarten Prak, Een hertogdom herschapen
Peter Hoppenbrouwers, Brabant de natie
Jan Jacobs, Religie, geloof en kerk in Brabant. De betekenis van de godsdienst voor de geschiedenis van een kerngewest van de Lage Landen
Jaargang 21, 2004
Liesbeth Theunissen & Martin Meffert, Biografie van de Brabantse archeologie. Archeologische Monumentenzorg in de provincie Noord-Brabant: terugblik en toekomst
Lauran Toorians, Een Keltische etymologie voor Orthen. Civitas de Ortduno tussen Uxellodunon en Orthen
Jan Sanders, De Bossche kroniekschrijvers Molius en Cuperinus: een paar apart
Erik-Jan Broers, ‘Datter de doodt navolght…’ Moordenaars en doodslagers voor de schepenbank van Tilburg in de zeventiende en achttiende eeuw
Angélique Janssens, ‘Voor een dubbeltje geboren…’ Sociale mobiliteit en sociale fluïditeit tijdens het proces van industrialisatie, Tilburg, 1849-1920
Paul Pennings, Het spanningsveld tussen katholieke leer en het alledaagse leven. De ervaringen van jonge Bosschenaren in het Interbellum
Jaargang 20, 2003
J. Mennen, Een Romeinse weg door het Dommelgebied van Tongeren naar Rossum?
H. van Enckevort, J. Roymans & D. Demey, Reacties op het artikel van J. Mennen
M.M.P. van Asseldonk & K.A.H.W Leenders, Een middeleeuwse IJzeren Rijn? De route Antwerpen – Roermond
M.A.M.E. Gielis, Jheronimus Bosch, de natuur van de mens en de hoofdzonden
A.C.M. Kappelhof, De medische markt in stad en platteland in de vroegmodeme periode: Breda en Princenhage, 1545-1633
A. Vos, Vrouwenarbeid en de gilden in vroegmodern ’s-Hertogenbosch
J. Janssen, Ruimtelijke kaders voor een industrialiserende regio. De ontwikkeling van de streekplanning in zuidoostelijk Noord-Brabant, 1916-1965
Jaargang 19, 2002
W.A. van Ham, Macht en kerk in de heerlijkheid Bergen op Zoorn (1287-1570)
K.A.H.W. Leenders, Het dynamische landschap van Noord-Brabant
M.T.A.R. Sponselee-de Meester, Margaretha Carolien Alexandrina de Licques. Een tegendraadse adellijke religieuze
B.C.M. Jacobs, Ontsloten bronnen. Costumenoptekeningen en andere juridische handschriften in de Brabant-Collectie van de Tilburgse Universiteitsbibliotheek
W.M.J.J. van Giersbergen, Tekenscholen in Noord-Brabant in de eerste helft van de negentiende eeuw. Een beroepsopleiding voor kansarme jongens
G. Croenen, De ontsluiting van de bronnen voor de middeleeuwse geschiedenis van de provincie Noord-Brabant. Naar aanleiding van het verschijnen van deel II van het ‘Oorkondenboek van Noord-Brabant’
Jaargang 17-18, 2000-2001
M. Prak, Kommunalismus en de steden in de Noordelijke Nederlanden ten tijde van de Republiek
P.C.M. Hoppenbrouwers, De middeleeuwse oorsprong van de dorpsgemeente in het noorden van het hertogdom Brabant
A.J.A. Bijsterveld, De kerk in het midden. De parochiekerk als centrum van de middeleeuwse dorpsgemeenschap
K.A.H.W. Leenders, De vorming van de gemeenten ten westen van de Donge
R. Huiskamp, Het gemene Best? Het oproer in het Besterbroek bezien in het licht van Blickles communalisme-these
L. van Zalinge-Spooren, De rol van geërfden en naburen in het dorpsbestuur in de achttiende eeuw in enkele dorpen bij ‘s-Hertogenbosch
P.C.G. Meurkens, Het Brabantse dorp als een negentiende-eeuws verschijnsel
C.G.W.P. van der Heijden, Gemeenschapszin als dooddoener. Isolement en communalisme in de twintigste eeuw als mentale constructie
A.J.A. Bijsterveld, Het maakbare verleden. Regionale geschiedenis en etnologie in Brabant op de drempel van de eenentwintigste eeuw
Jaargang 16, 1999
R. Rutte, Stedenpolitiek en stadsplanning door Hendrik I van Brabant, 1184-1235
M. van Asseldonk, Census domini ducis. De cijnzen van de hertog van Brabant in de Meierij van ‘s-Hertogenbosch
H. Strijbos, Kerken met het teken van de bouwheer? Gotische kerken in het oostelijk grensgebied van Noord-Brabant en andere opmerkelijke middeleeuwse kerken in het Maas-Schelde-Demergebied
J. Appelmans, Diederik van Tuldel en Hendrik van Someren. Twee Noord-Brabantse vrienden in het vijftiende-eeuwse Leuven
N. Arts, De grootte van de parochies in het hertogdom Brabant in de eerste helft van de zestiende eeuw
L.F.W. Adriaenssen, Kleur voor Tilburgs laken. Lakenververijen in stad en meierij van Den Bosch en in Breda in de zeventiende eeuw
Jaargang 15, 1998
A.J.A. Bijsterveld & K.A.H.W. Leenders, Ten geleide bij het artikel van P.J.V. Dekkers
P.J.V. Dekkers, De uitbating van de kloosterhof Sterksel door de abdij van Averbode van de veertiende tot de zeventiende eeuw
L.F.W. Adriaenssen, Een aanslag op de calculerende clerus. De amortisatie van de geestelijke goederen in stad en meierij van ‘s-Hertogenbosch in 1516
A. Vos, Muziek in ‘gereformeerd’ ‘s-Hertogenbosch
K.M.P. Strengers-Olde Kalter, Boeken in Bossche boedels. De belangstelling voor lectuur in de achttiende eeuw
R.H.M. van Breukelen, De Noord-Brabander in de Brabantse politieke cultuur, 1829-1895
A.W.F.M. van de Sande, Een monumentaal drieluik: de Geschiedenis van Noord-Brabant 1796-1996
Jaargang 14, 1997
L.P.L. Pirenne, Staats-Brabant aan de vooravond van zijn zelfstandigheid. Noord en Zuid in kaart, 1795-1815
L. François, Van lokaal hoofd tot centrale arm. De politieke elites in het staatsvormingsproces tussen 1780 en1830
M.W. van Boven, Stad en platteland van Bataafs-Brabant in 1795. Een politieke confrontatie
J.P.A. Coopmans, De Bossche liefdadigheide instellingen. Van marginale naar fundamentele veranderingen, 1770-1825
F. Antoine, La vente des biens nationaux. Vecteur de l’implantation foncière de la bourgeoisie bruxelloise dans le Brabant Wallon, 1796-1813
H. Houtman-De Smedt, Symbolische leegverkoop of monopoliespel? De verkoping van de nationale domeinen in het Departement van de Twee Nethen in de Franse tijd
J.G.M. Sanders, De strijd van de Commissie van Breda om de geestelijke goederen, 1799-1800
B. de Nijn, Ontwikkelingen in het Mechelse stadsbeeld, 1780-1850. Bijdrage tot de studie van de ruimtelijke ordening
S. Thomas, Kerkelijk meubilair in beweging. Het roerende patrimonium uit Tiense kerken en kloosters tijdens het bewind van Josef II en onder de Franse bezetting
D.J.R. Vanysacker, Tussen traditie en vernieuwing. Een blik op de privé-bibliotheken van Antwerpse geestelijken aan het einde van de achttiende eeuw (1775 en 1800)
M. D’Hoker, Het onderwijs in de Zuid-Brabantse steden tijdens het Franse bewind: breuk of continuïteit?
A. Verheyen, Aan vreemden overgeleverd. De zorg voor vondelingen en verlaten kinderen te Leuven, 1795-1830
Jaargang 13, 1996
A.W.F.M. van de Sande, De Historische Sectie van het Provinciaal Genootschap. Schets van een kwart eeuw pionierswerk, 1960 – 1985.
G.A.M. van Synghel, Een veertiende-eeuws conflict tussen de predikheren en het Sint-Elisabethgasthuis te Antwerpen. Nieuw licht op een van de dertiende-eeuwse bewijsstukken.
G. Berkelmans, Vrouwen van stand. Het predikaat ‘joffrouw’ in de laatmiddeleeuwse archivalia van de stad ‘s-Hertogenbosch en haar Meierij.
P.M. Toebak, Een bisschoppelijke visitatie te Breda, augustus 1626. Ervaringsgegevens omgezet in beleid?
B.C.M. Jacobs, Willem Cornelis Ackersdijck. Een toegewijd dienaar van Themis en Clio
A.J.A. Bijsterveld, Dusela villa Taxandrie. Een drietal onopgemerkte oorkonden betreffende Duizel uit de elfde en de dertiende eeuw
J.A.F.M. van Oudheusden, Vijf en dertig jaar, vierentwintig delen. Een overzicht van Varia Historica Brabantica en Noordbrabants Historisch Jaarboek tijdens het redacteurschap van dr. L.P.L. Pirenne
Jaargang 12, 1995
P.J.V. Dekkers, Brandend zand. Hoe de hertog van Brabant zijn heerschappij op de Kempense zandgronden verwierf ten kosten van lokale en regionale adel
J.M.M. van de Ven, De “Megense” fragmenten herontdekt
M.E. Hiemstra & B.C.M. Jacobs, Aan de grenzen van de samenleving. Criminaliteit en jurisdictiemacht in het grensgebied van Staats-Brabant en Holland in de achttiende eeuw
R.G.P.J. Wasser, Een toneel van burgerlijke manifestatie. De Bredase rederijkerskamer Vreugdendal in de tweede helft van de negentiende eeuw
R.H.M. van Breukelen, Coenraad Teulings en zijn Bossche drukkerijen, 1844-1902
L.P.L. Pirenne, Rituele repertoires, een magnum opus
Jaargang 11, 1994
A. van den Oord, Tegen de “baantjesgasten” van de staat. Collectieve acties van het volksfacisme Zwart Front in Oisterwijk tijdens de jaren dertig
J. Dane, Burgemeester Adriaan van Campen, 1917-1944 “…trouw mijn plicht tot het uiterste te vervullen”
M. Cleutjens, “Zeeuwsch-Vlaming” in Boxtel
J. Didden, De opstand. Een Brabants NSB-blad
P. van Lent, Een bijzondere rechtspleging? De beoordeling van Arnold Meijer en zijn Nationaal Front na de bevrijding (1944-1948)
J. van Merriënboer, Raspaard met oogkleppen. De Bossche procureur-generaal baron Speyart van Woerden contra de Brabantse illegaliteit in het bevrijde zuiden, 1944-’45
J. Bosmans, Het bevrijde Zuiden te boek. Historiografische verkenningen
H. Amersfoort, Oorlogvoering in Nederland, herfst 1944: déja vu
H. Termeer, Het bestuur aan de ondergrondse? De verhouding tussen oud-illegaliteit, burgerlijk bestuur en Militair Gezag
Jaargang 10, 1993
P.C.M. Hoppenbrouwers, Territorialiteit en landsheerlijkheid. Aspecten van de wisselwerking tussen uitbreiding van bewoning en staatsvorming in het bovenland van Heusden en de westelijke Langstraat in de veertiende eeuw
L.V.G. Gorter-van Royen, Het bedreigde Brabant en de verdedigingsinspanning dor Maria van Hongarijen 1541-1542
M. Roscam Abbing & E. Vink, “De dominee, de drossaard en de paapse stoutigheden”. Over een richtingenstrijd in Oirschot en Best
R.M. Sprenger, De advocaten bij de Staatse Raad van Brabant in de achttiende eeuw. Een eerste verkenning
R. de Jong, De kamerverkiezingen in het district Grave in 1905. Een onderzoek naar het toenemende gewicht van kiesverenigingen en belangenorganisaties bij kandidaatstellingen en verkiezingen
W.Th.M. Frijhoff, De betekenis van Jan van Hooff. Toespraak bij gelegenheid van de onthulling van het standbeeld van Jan ten Hooff te Eindhoven
Jaargang 9, 1992
J.G.M.M. Rosendaal, “Arbeyderswerckende in den Wijngaert des Heeren”. Het Latijnse onderwijs in Heusden als reformatorisch strijdwapen 1575-1700
P.J.V. Dekkers, Opkomst en ondergang van de Hanzebank te ’s-Hertogenbosch. 1908-1923
J. van den Eijnde, “We hebben de jongeren niet gepakt, we hebben de ouderen niet gevonden”Joan Willems en de Doorbraak
G.A.M. van Synghel, Een onbekend fragment van de Scolastica of Rijmbijbel van Jacob van Maerland
L.F.W. Adriaenssen, Militarisme en seksisme te ’s-Hertogenbosch in het begin van de moderne tijd
Th.G. Cuijpers, Het conflict om Tivoli 1928-1940
W. Steurs, ’s-Hertogenbosch, terug naar de bronnen
Jaargang 8, 1991
Th.H.G. Verhoeven, Een afhankelijke betrekking. De materiële positie van onderwijzers aan de openbare scholen in Noord-Brabant vóór 1857
O.W.A. Boonstra, De waardij van eene vroege opleiding. Een kwantitatief onderzoek naar de oorzaken van analfabetisme, schoolgaan en schoolverzuim in Zuid-Oost Brabant in de negentiende eeuw
P.M. Toebak, De “religieuze” tegenstelling tussen stad en platteland in westelijk Noord-Brabant en de Noordantwerpse Kempen, 1580-1610
Th.E.A. Bosman & B.C.M. Jacobs, Mededogen of straf? De gevolgen van een Bergeijkse kraambedpsychose in de achttiende eeuw
R. de Jong, Eene schifting tussen bokken en schapen. Enkele achtergronden en gevolgen van de conservatief-katholieke verkiezingssuccessen in Breda rond 1870
Jaargang 7, 1990
J.D.J. van Oss & J.G.M.M. Rosendaal, Noordbrabants verleden als nationaal erfgoed, Geschiedbeoefening en beeldvorming in het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1837-188
J. van Miert, Van alle Staats- en openbare zorgen ontheven. J.B. van Son als ijveraar voor kerk en katholicisme
M.M. Portegies, Zieke en gewonde militairen in het Groot Ziekengasthuis te ‘s-Hertogenbosch
J.P.A. van Vugt, Broeders onder priesters en regenten: de broeders van Oudenbosch,
1840-1854
J.W.J. van Eijndhoven, Smokkel als middel van bestaan in de Kempen, 1840-1914
T.H.G. Verhoeven & M.L.G. van Hees, Dat niet in strijd soms ’t zwakke hart moog zwichten.
Rooms-katholieke opvoeding in oostelijk Noord-Brabant, 1900-1930
Chr.J.M. Buiks, Veldnamen en landbouwgeschiedenis in de Baronie van Breda
Jaargang 6, 1989
A.J.A. Bijsterveld, Een zorgelijk bezit. De benedictijnerabdijen van Echternach en St. Truiden en het beheer van hun goederen en rechten in Oost-Brabant, 1100-1300
L.F.W. Adriaenssen, De Bossche klokkengietersfamilie Moer, 1450-1570
W.M.J. Krijbolder, C.R. Hermans en het Provinciaal Genootschap in Noord-Brabant, 1830-1840
C.G.W.P. van der Heijden, Boterhandel in Zuidoost-Brabant, 1870-1895. Een terreinverkenning
P.M.J.R. van der Heijden & T.P.F. Smits, Verzekert uzelve, zoo helpe u God en de gemeente. De gemeentelijke werklozenfondsen in Tilburg en ’s-Hertogenbosch, 1890-1910
B.J.M. van Raaij, Het Brabants Studentengilde van Onze Lieve Vrouw. Een regionale katholieke studentenbeweging tussen antimodernisme en modernisme, 1926-1970
Jaargang 5, 1988
P.Th.J. Kuyer, “Een veste ende een slot”. ’s-Hertogenbosch aan Brabants noordgrens gedurende de veertiende eeuw
P.M. Toebak, De liturgische voorwerpen in het dekenaat van Bergen op Zoom 1596-1652. Een historische benadering
M.P. Christ, Staats-Brabant bevoogd? Aspecten van Staats-Brabants positie ten tijde van de Republiek
A.C.M. Kappelhof, “Dit huis bedwingt door opsluiting hen die de rede ontberen”. De gestichtsbevolking van Reinier van Arkel in Den Bosch, 1650-1840
A.W.F.M. van de Sande, Vrijmetselaarsloges in Noord-Brabant ca. 1770-1840. Een proeve van sociabiliteitsonderzoek
M.J. van Diggelen, De afscheiding van 1834 in Genderen en Doeveren
Jaargang 4, 1987
K.A.H.W. Leenders, Verdwenen veen en ontbrekende archeologica
C.J. Heeren, Roosendaal in het begin van de negentiende eeuw. Een sociaal-economische en demografische studie
J. Slavenburg, Baarle en de Noordbrabantse grensperikelen
M.S.C. Bakker, Het begin van de suikerindustrie in West-Brabant. Aspecten van industrialisatie en ondernemerschap
C.G.W.P. van der Heijden, Migratie en economische conjunctuur in het Oostbrabantse textielgebied 1850-1920
P.G.J. Huismans, Tussen armenzorg en gezondheidszorg. Het Groot Ziekengasthuis te ’s-Hertogenbosch 1850-1920
R.J.O.H.M.J.G. van Hövell & M.J.B. Theeuwes, Zwart front en de Zaak Oss
Jaargang 3, 1986
W.H.Th. Knippenberg, Broederschappen in Noord-Brabant
A.C.M. Kappelhof, De invoering van een nieuw belastingstelsel in de Meierij van Den Bosch 1648-1658
A.W.M. Bogers, De ’s-Hertogenbosche Dingsdagse en Vrydagse Courant 1771-1780. De beginjaren van de oudste courant in Staats-Brabant
A.W.P.M. Langenhuyzen & M.M. Romme, De Vaderlandse Sociëteit in Oss 1795-1798. Een onderzoek naar de sociale status van de leden
C.G.W.P. van der Heijden, De Tilburgse textielstaking van 1935. Een wisselwerking van economische, sociale en politieke factoren
M.J.J.G. Rossen, Het Tilburgse volkshuisvestingsbeleid 1902-1919. Opbouw of afbraak van de volkshuisvesting?
Jaargang 2, 1985
Ph. Godding, De opkomst van de Raad van Brabant (1427-1472)
J.P.A. Koopmans, Van Soevereine Raad naar Staatse Raad van Brabant en Landen van Overmaze
W.M. Lindemann, Enige beschouwingen over de competentie in strafzaken in eerste aanleg van de Raad van Brabant in ‘s-Gravenhage
B.C.M. Jacobs, De Raad van Brabant en de procesgang in criminele zaken
L.P. Pirenne & H.Th.M. Roosenboom, De betekenis van het archief van de Raad van Brabant voor de Noordbrabantse en Limburgse Geschiedschrijving
J.Th. de Smidt, Van een oud naar een nieuw project; Van Grote Raad van Mechelen naar Raad van Brabant. Korte bibliografie Raad van Brabant
W.A. van Ham, Een gewest in opkomst: Bergen op Zoom en omgeving tot 1250
J.G.C. Venner, De beeldenstorm in Eindhoven
A.C.M. Kappelhof, Ontginningen in de Meierij van Den Bosch
Jaargang 1, 1984
P. Avonds, Zelfbewustzijn en ideologie bij de Brabantse steden in de late Middeleeuwen
H.M. Brokken, De heren van Breda en hun archief
P.M.M. Klep, Het probleem van de werkloosheid in de Baronie van Breda tussen 1750 en 1914
Alph. W. van den Hurk, O. Praem, Norbertijnse zielzorg in Noord-Brabant. Achtergronden, overzicht, documentatie
A.C.M. Kappelhof, De hoeven van het Bossche geefhuis. Opbouw, beheer en liquidatie van een omvangrijk hoevenbezit
J.P.M. Peters, De migratie naar Tilburg (1860-1870) en de Amerikaanse Secessie-oorlog
C.G.W.P. van de Heijden, Omvang en verloop van het analfabetisme in enkele Kempische gemeenten gedurende de negentiende eeuw