Paul Klep – IJzer als vriend

DE IJZERGIETERIJ ETNA is langzamerhand een totaal mythisch bedrijf geworden in Breda. In duizenden families in Breda, Teteringen, Princenhage, Rijsbergen, Zundert, Ginneken en Bavel en ook over de grens in de Antwerpse Kempen worden kleine gietijzeren aandenkens bewaard, die vlot uitgedeeld zijn bij het negentig- en honderdjarige bedrijfsjubileum of bij een ander feestje. Maar wat weten we nog van de concrete gang van zaken bij De Etna? Over de arbeidsomstandigheden? Over de rol van de familie Klep? Veel families hebben herinneringen aan Etnakachels en -fornuizen die thuis stonden. Maar waarom zijn die uitermate degelijke gietijzeren producten eigenlijk verdwenen? Waarom is de fabriek van De Etna – met meer dan duizend werknemers – uit de stad verdwenen, compleet met het hele personeel en alle fabrieksverenigingen, behalve de bridgeclub? En hoe is de link precies tussen De Etna die tegenwoordig in de Achterhoek bestaat en het oorspronkelijke bedrijf?
Dit boek is het antwoord op al die vragen.

Het boek is verkrijgbaar bij Pictures Publishers.

Maarten van Boven – De bokaaldrinkers van Zegenwerp

Het patriottisme in ‘s-Hertogenbosch 1785-1787

Hendrik de Roo van Wulverhorst ontving vele gasten op zijn landgoed Zegenwerp bij Sint-Michielsgestel. Van medio maart 1779 tot half juli 1787 dronken nieuwe bezoekers wijn uit een gegraveerde bokaal waarna zij schreven in het bij dat glas behorende vriendenboek, soms alleen hun naam, soms een korte wens of een vers. Veel van de gasten waren patriot en aan de hand van dit album kan het netwerk van Bossche patriotten worden gereconstrueerd, evenals de context waarin zij opereerden. Dit boek geeft een gedetailleerd beeld van deze roerige periode in de geschiedenis van Den Bosch en bevat een geannoteerde transcriptie van het album van Zegenwerp.

Het boek is verkrijgbaar bij PicturesPublishers.

Noordbrabants Historisch Jaarboek 2022

Een middeleeuwse stad heeft op het eerste gezicht een duidelijk territorium: het is het gebied binnen de muren. Maar de stad oefent op allerlei manieren invloed uit op haar omgeving: juridisch, sociaaleconomisch, politiek. De grenzen van die invloed liggen niet allemaal vast. Hoe zou dat ook kunnen in een tijd waarin kaarten niet bestaan? Tegen het einde van de middeleeuwen krijgen stadsbesturen, maar ook vorsten de behoefte aan een overzicht van hun gebieden. De eerste moderne kaarten worden getekend. Maar tegelijkertijd bestaan er kaarten die niet de realiteit weergeven. Deze kaarten representeren niet de geografische werkelijkheid, maar een politiek of sociaal ideaal. De bijdragen in dit jaarboek beschrijven deze tussenfase waarin geografisch betrouwbare kaarten bestaan naast plattegronden die je eerder allegorisch zou kunnen noemen. Een proces dat nog weinig is onderzocht, maar dat veel zegt over allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Het vormde het thema van het Colloquium De Brabantse stad dat op 15 en 16 oktober 2021 plaatsvond in Brussel: ‘Stad en territorium. De perceptie en representatie van stad en vorstendom in Brabant’. Het jaarboek bevat de handelingen van dit colloquium.

Het jaarboek 2022 is open access online raadpleegbaar. Klik daarvoor hier.

Het jaarboek is ook in druk te bestellen via info@stichtingzhc.nl

Noordbrabants Historisch Jaarboek 39 (2022)

183 p.

ISBN 978-90-831218-2-6

€ 29,95 excl. verzendkosten.

Jacob Knegtel & Jos Cuijpers (red.) – Rampjaar of jubeljaar? Brabant in 1672-74

Een unieke samenwerking tussen heemkundigen en professionals, de lokale kennis en de wetenschap heeft geleid tot een nieuw perspectief op de geschiedenis van het Rampjaar. Het wordt duidelijk dat deze bijzondere periode nog meer nuances kent: Brabant droeg veel bij aan de verdediging van de protestantse Republiek, maar in katholieke vrijstaten werd de bezetting door de Fransen als een ware bevrijding gevierd. Het afschudden van het protestantse Hollandse juk was iets om over te jubelen. Het Rampjaar is daarmee een belangrijk fundament voor het Brabant van nu: de grens van boven en onder de rivieren, van harde en zachte G, van patat en friet, van protestanten en katholieken. De verhalen uit dit boek bieden nieuwe inzichten op een bekende geschiedenis en leren ons meer over het Brabant van vandaag.

Het boek is te verkrijgen bij Pictures Publishers.

Jos Wassink – Dagelijks leven in ‘ontugt’. Prostitutie in de vestingstad ‘s-Hertogenbosch, 1629-1795

Na de verovering van ’s-Hertogenbosch door Frederik Hendrik in 1629 bleef in de stad een flink garnizoen van het Staatse leger achter. De inkwartiering van de duizenden militairen gedurende de hele Staatse periode, tot 1795, had een grote impact op de stad. Prostitutie tierde welig.

In Dagelijks leven in ‘ontugt’ komen talrijke aspecten van de prostitutie in ‘s-Hertogenbosch aan bod. Gedetailleerd wordt ingegaan op de organisatie van het prostitutiewezen. De maatschappelijke achtergrond van de vrouwen die erin werkzaam waren wordt belicht. Niet allen behoorden tot de groep van de allerarmsten. Veel aandacht gaat uit naar de exploitatie van de hoerenhuizen; van het werven van personeel en klanten tot de hoogte van het hoerenloon. De lezer krijgt een inkijkje in het dagelijks leven in de bordelen. De locaties van bordelen evenals die van de tippelgebieden komen aan bod. Een aantal vrouwen wordt op de voet gevolgd.

Duidelijk wordt dat voor een omvangrijk deel van de Bossche bevolking armoede en ellende waren verweven met criminaliteit en in het bijzonder met prostitutie. Voor veel arme vrouwen in de 17de en 18de eeuw was prostitutie een wezenlijk aspect van het dagelijkse leven, zeker in een garnizoensstad als ’s-Hertogenbosch. Het was voor hen een manier om het hoofd boven water te houden in een harde wereld van armoede, ellende, vernedering en vervolging. Toch weten we weinig van de vrouwen die zich prostitueerden. In dit boek haalt historicus en voormalig archivaris Jos Wassink hen uit de anonimiteit. Aan de hand van rechtbankverslagen beschrijft hij wie ze waren en hoe hun dagelijks leven eruitzag. Zo laat hij de lezer kennismaken met Maria Greffing, Lucia Hogendorp en Caatje.

Het boek is verkrijgbaar bij Pictures Publishers.

Alex van Dongen – De Tilburgse ‘Peaky Blinders’

Twee jaar lang sprak socioloog Alex van Dongen met Janus Verhagen, telg uit een beruchte Tilburgse familie. De gesprekken leidden tot een boek waarin Van Dongen het verhaal vertelt van drie generaties smokkelaars en van daaruit van de Tilburgse onderwereld in de twintigste eeuw.

Het boek is verschenen bij Pictures Publishers. Inmiddels is er ook een tweede, aangevulde herdruk.