De Informatiedienst Inzake Lectuur, beter bekend als Idil, werd in 1937 opgericht. Uitgever Gerard Verbiest was mede-oprichter en jarenlang de spil van deze rooms-katholieke recensiedienst. Idil kwam tot stand op instigatie van de Nederlandsche Boek-handelaren- en Uitgeversvereniging ‘Sint Jan’ en de rooms-katholieke Bond van Openbare Leeszalen en Bibliotheken, die een oplossing zochten voor een nijpend lectuurprobleem. Katholieke uitgevers, boekhandelaren en bibliotheken vroegen zich af welke boeken zij met het oog op de strenge boekenwet konden uitgeven, verkopen en uitlenen. Zij vonden ook dat katholieken te weinig boeken lazen. Aan de oprichting van Idil lagen dus idealistische, pragmatische en emancipatorische motieven ten grondslag.
De idealist Gerard Verbiest voelde het als een apostolische missie: de emancipatie en bescherming van de katholieke lezer door middel van ‘voorlichting’ over het goede boek. Tegenstanders van deze visie – die vanaf de jaren vijftig luidkeels van zich lieten horen – noemden de voorlichtingspraktijken van Idil echter regelrechte censuur. Zij trokken ten strijde tegen de betutteling. Kortom, er waren ‘helpers’ en ’tegenstanders’ van Idil, wat laat zien dat niet alle rooms-katholieke neuzen dezelfde kant op wezen.
Met deze dissertatie levert Cecile van Eijden-Andriessen een interessante bijdrage aan het historisch debat over het Neder-lands katholicisme in de periode 1937-1970. Zij plaatst Idil in het bredere kader van het spanningsveld tussen katholieke normativiteit en de ‘strijd om de moderniteit’ in het tijdperk van verzuiling en beginnende ontzuiling. Daarnaast geeft zij een analyse van het Nederlandse katholieke literaire veld in die tijd. Idil beoordeelde lectuur op de katholieke moraal, bracht classificaties aan om de moraal en kwaliteit van literaire teksten voor de lezer te garanderen en onderhield nauwe relaties met katholieke uitgeverijen, boekhandelaren, bibliotheken en het onderwijsveld. De recensiedienst fungeerde dus als een spin in het web. Van Eijden presenteert ook enkele literaire casussen rondom romans van belangrijke Nederlandse auteurs, zoals Anna Blaman, Willem Frederik Hermans, Gerard Reve, Gerard Walschap, Simon Vestdijk en Hella Haasse. Hierin laat zij zien welke maatstaven door Idil werden aangelegd en hoe die in de loop der tijd verschoven.
Prijs € 29,50 exclusief portokosten € 6,50 (binnen Nederland) en € 9,80 (buiten Nederland)
Wilt u dit boek bestellen? Stuur een mail naar secretariaat ZHC: stichtingzhc@xs4all.nl