Gerda Godrie-van Gils (1944) deed onderzoek naar het rooms-katholiek huishoudonderwijs in Noord-Brabant, in het bijzonder de steden Breda, Eindhoven en Tilburg. Het huishoudonderwijs is een vaak verguisd en onderschat onderwijstype. Daarom is er nog nauwelijks serieus over geschreven, terwijl toch zeer veel meisjes een huishoudschool bezochten tussen 1921 (de invoering van de Wet op het Nijverheidsonderwijs) en 1968 (de invoering van de Mammoetwet). Godrie-van Gils laat zien hoe door een samenloop van politieke, economische, religieuze en sociaal-culturele factoren het huishoudonderwijs van de grond kwam, hoe het de tegenwind van de crisis- en oorlogsjaren het hoofd bood en na de oorlog een bloeiperiode beleefde. In de jaren zestig keerde het tij en kreeg dit onderwijstype een negatief imago. Op basis van vragenlijsten en interviews geeft de auteur de lezer ook een indruk van hoe docenten en leerlingen dit onderwijs hebben ervaren.

Het huishoudonderwijs was klassenspecifiek. Aanvankelijk kregen meisjes uit de verschillende standen gescheiden onderwijs, waarbij de inhoud van de lessen aan de behoeften van hun stand was aangepast. Later domineerden meisjes uit de lagere klassen in de leerlingenpopulatie.

Het huishoudonderwijs was vooral ook seksespecifiek: het was alleen voor meisjes toegankelijk en bood een curriculum dat speciaal op meisjes was toegesneden. Weliswaar bood de basisopleiding een beperkte basis voor vrouwenberoepen in de huishouding en zorg, maar het voornaamste onderwijsdoel was toch de vrouwelijke vorming, gericht op een toekomst als moeder, echtgenote en huisvrouw. Pas later wonnen algemeen vormende vakken meer terrein en trad beroepsvoorbereiding meer op de voorgrond.

Het rooms-katholieke huishoudonderwijs besteedde ook veel aandacht aan de katholieke vorming. De meisjes moesten immers later als spil van het gezin de steunpilaar zijn van de kerk. Godsdienst was dan ook een belangrijk vak en aan godsdienstige rituelen werd veel waarde gehecht. Zorgvuldig zagen bisschoppelijke inspecteurs en moderators toe op de levenswandel van de leerlingen. Een belangrijke rol was daarbij weggelegd voor religieuze vrouwencongregaties, de nonnen die lange tijd het rooms-katholiek huishoudonderwijs domineerden.

Prijs: € 29,50 exclusief portokosten € 6,50 (binnen Nederland) en € 9,80 (buiten Nederland)

Wilt u dit boek bestellen? Stuur een mail naar secretariaat ZHC: stichtingzhc@xs4all.nl